Z ustaleń zespołu hakerów ujawnionych wczoraj na konferencji “Oh My H@ck” na Stadionie Narodowym w Warszawie wynika, że firma Newag miała celowo wywoływać usterki we własnych pociągach. Wszystko po to, by odebrać konkurencji serwisowanie tych maszyn.
Powyższe medialne doniesienia wywołały prawdziwą panikę wśród akcjonariuszy Newagu. W efekcie, papiery wartościowe spółki tanieją w tej chwili o 7%.
Newag chciał odebrać konkurencji serwisowanie swoich maszyn 
Tajemnicze awarie pociągów produkowanych przez firmę Newag uprzykrzały życie pasażerów w ubiegłym roku. Składy po zakończonym przeglądzie nie mogły ruszyć z bocznicy, co prowadziło do odwoływania tras i zmian w rozkładach. Przez długi czas nie można było odkryć, dlaczego nowoczesne pociągi nie jadą, chociaż powinny.
Problemy zaczęły się, gdy pociągi Newag z serii Impuls trafiły do obowiązkowych przeglądów po przejechaniu 1 miliona kilometrów. Za ich przeprowadzenie odpowiadała firma SPS Mieczkowski. Producent przegrał z nią przetarg o wartości 22 milionów złotych. Kwota, którą Newag chciał otrzymywać za przeglądy była o 3 miliony PLN wyższa.
Wiosną 2022 roku, kiedy zakończył się serwis pociągu Newag Impuls 45WE, który znajdował się w taborze Kolei Dolnośląskich, pojazd nie chciał ruszyć. Tak zaawansowane przeglądy są bardzo skomplikowane, wymagają rozebrania maszyny na części, ich sprawdzenia u poszczególnych producentów i ponownego złożenia w całość.
Wszystko według instrukcji o objętości około 20 tysięcy stron. Pomimo że SPS Mieczkowski zastosował się do niej i żadna z kontrolek nie sygnalizowała problemu, pociąg nie chciał ruszyć. Serwisanci zaczęli drobiazgowe kontrole, tymczasem do przeglądu trafił drugi pociąg i podzielił los pierwszego.
Po serwisie maszyna nie chciała ruszyć. Gdy do SPS Mieczkowski trafił trzeci, sprawny pociąg Newag Impuls, firma postanowiła wykorzystać go do odholowania dwóch pozostałych. Wtedy stanęła również ta maszyna. W międzyczasie w bardzo podobnych okolicznościach zepsuł się również Newag Impuls serwisowany w innym warsztacie, w Szczecinie.
Newag odmawiał udzielenia pomocy. Każdy dzień po terminie, w którym pociągi nie trafiały do właściciela, kosztował SPS Mieczkowski tysiące złotych kary umownej. Ich łączna kwota dotarła do poziomu 2 milionów złotych.
Hakerzy wkroczyli do akcji
Niesprawne stało się łącznie 6 najdłuższych pociągów Kolei Dolnośląskich, co zwróciło na sprawę uwagę mediów. W końcu SPS Mieczkowski zdecydowało się zwrócić do fachowców od oprogramowania oraz hakerów z zespołu Dragon Sector.
Po półtora miesiąca ich pracy, która nie doprowadziła do uruchomienia pociągów, Koleje Dolnośląskie postanowiły odebrać przeglądy firmie SPS Mieczkowski i skierować je do producenta. Do Newag trafiłyby unieruchomione maszyny, a także przyszłe serwisy pociągów objęte umową z SPS Mieczkowski, której zerwanie miało nastąpić za tydzień.
Hakerzy rzucili się do pracy ze zdwojoną siłą i udało im się osiągnąć przełom. Odkryli konfigurację flag, która dała szansę na uruchomienie pociągu. Po serii niefortunnych komplikacji, w ostatniej chwili przed zerwaniem umowy, zespół przywrócił do życia jedną z maszyn.
Doszło do tego niecałe 50 minut przed pojawieniem się w SPS Mieczkowski delegacji Kolei Dolnośląskich. Przedstawiciele spółki widząc, że pociągi mają szansę wrócić na tory, postanowili poczekać ze zrywaniem umowy.
Jakie były przyczyny usterek? 
Po odkryciu jak uruchomić pociąg, hakerom pozostało dotarcie do przyczyn usterki. Po miesiącach spędzonych na analizie doszli do zaskakujących wniosków. W kodzie komputerów znajdowały się koordynaty GPS.
Obejmowały one tereny warsztatów należących do konkurencji firmy Newag. Warunek zapisany w kodzie nakazywał wyłączenie pociągu, jeśli spędzi przynajmniej 10 dni w jednym z oznaczonych miejsc.
Wkrótce hakerzy odkryli także dodatkowe warunki, takie jak unieruchomienie pociągu po wymienieniu jednego z komponentów na urządzenie z innym numerem seryjnym. Jeden z pociągów Newag Impuls miał zaprogramowane zepsucie się po pokonaniu miliona kilometrów.
W jeszcze innym składzie znaleziono urządzenie, które mogło służyć do zdalnej komunikacji z pociągiem. Kolejna maszyna miała przestać działać, po określonej dacie sygnalizując awarię sprawnej sprężarki. Aby ominąć ukryte blokady, wystarczyło kliknięcie odpowiedniej konfiguracji przycisków w kabinie pociągu i na ekranie pokładowego komputera.
Gdy informacja o tym, że SPS Mieczkowski uruchomił niesprawne składy Newagu, dotarła do innych warsztatów, okazało się, że problem ma znacznie większą skalę. Hakerzy otrzymali za zadanie przeanalizowanie 13 pociągów Impuls z Wrocławia, po 4 z Krakowa i Szczecina, 2 z Opola oraz po jednej sztuce z Kolei Mazowieckich, Zielonej Góry i SKM. Łącznie grupa sprawdziła 29 pociągów Newag, wśród których jedynie 5 nie miało “ukrytych niespodzianek” w kodzie.
Zespół hakerów opowiedział szczegółowo o odkryciu w pociągach firmy Newag podczas prezentacji na konferencji “Oh My H@ck” 5 grudnia na Stadionie Narodowym w Warszawie. Tego samego dnia jej streszczenie opublikował współorganizator wydarzenia – portal Zaufana Trzecia Strona.
UTK nie będzie interweniować, CBA zna sprawę
Biuro Prasowe Urzędu Transportu Kolejowego poinformowało, że “Prezes UTK zna sprawę i zweryfikował informacje dotyczące przeprowadzonych analiz oprogramowania pojazdów kolejowych, a także współpracuje w tej kwestii z odpowiednimi służbami”.
Urząd Transportu Kolejowego podkreślił jednak, że pojazdy spełniają wymagania zasadnicze określone europejskimi dyrektywami, a problem dotyczy serwisowania, będącego elementem umowy z kupującym. 
W konsekwencji, Biuro Prasowe Urzędu Transportu Kolejowego uważa, że “wszelkie ograniczenia możliwości serwisowania, w tym ograniczenia wprowadzane w oprogramowaniu, mogą stanowić potencjalny spór cywilnoprawny pomiędzy zamawiającym a producentem. Prezes UTK w tej sprawie nie jest właściwym organem”.
Z kolei, portal Onet informuje, że sprawę usterek pociągów Newag Impuls zna Centralne Biuro Antykorupcyjne, lecz według CBA “jest ona bardzo złożona”. Warto dodać, że od 2015 roku w nowosądeckiej fabryce Newagu gościł kilkakrotnie premier Mateusz Morawiecki.
Spółka w ostatnich latach była wielokrotnie wychwalana przez przedstawicieli odchodzącego rządu. Premier Morawiecki zapowiadał nawet, że rząd da producentowi wsparcie w zdobyciu homologacji – certyfikatu dopuszczającego dany pociąg na tory – w krajach na południe od Polski.
Akcje ostro w dół
Na reakcję inwestorów na powyższe doniesienia nie trzeba było długo czekać. Dzisiejszą sesję akcje Newagu rozpoczęły od luki spadkowej rzędu 10,9%. Co więcej, w pierwszych minutach sesji kurs spadł niemal o kolejne 2 złote, do poziomu 18,70 PLN, co było najniższą wartością od 12 września.
W kolejnych godzinach akcje Newagu zaczęły jednak odrabiać straty. Nie zmienia to jednak faktu, że w tej chwili ich kurs jest o 7% niższy od wczorajszej ceny zamknięcia.
O spółce
Newag to polskie przedsiębiorstwo produkcyjne specjalizujące się w produkcji oraz modernizacji taboru szynowego, zarówno spalinowego, jak i elektrycznego, oraz wagonów pasażerskich.
Główna siedziba spółki znajduje się w Nowym Sączu, a w Gliwicach znajdował się Zamiejscowy Wydział Produkcji Lokomotyw Elektrycznych. Zakłady wywodziły się z warsztatów kolejowych założonych w 1876 roku, a w latach 1952-2005 funkcjonowały jako Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego (ZNTK) Nowy Sącz.
Poza Polską, pociągi produkcji Newag możemy obecnie spotkać we Włoszech i w Bułgarii. Na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie spółka zadebiutowała w grudniu 2013 roku.