W nocy z 22 na 23 lutego, NASA i Intuitive Machines potwierdziły, że lądownik Odyseusz osiągnął z powodzeniem powierzchnię Księżyca. Było to pierwsze udane amerykańskie lądowanie na Srebrnym Globie od misji Apollo w 1972 roku, a zarazem pierwsza taka misja zrealizowana przez prywatną firmę.
W piątek wieczorem dyrektor generalny Intuitive Machines, Steve Altemus poinformował jednak, że lądownik Odyseusz po dotarciu na Księżyc przewrócił się podczas lądowania i leży na boku. Informacja ta wywołała prawdziwą panikę na Wall Street. W efekcie, akcje Intuitive Machines potaniały wczoraj o ponad 34%.
Przedwcześnie ogłoszony sukces Intuitive Machines
W nocy z 22 na 23 lutego, NASA i Intuitive Machines potwierdziły na platformie X (dawniej znanej jako Twitter), że lądownik Odyseusz osiągnął z powodzeniem powierzchnię Księżyca.
Sonda zbudowana przez Intuitive Machines została wyniesiona w kosmos przez rakietę Falcon-9, produkcji należącej do Elona Muska spółki SpaceX. Było to pierwsza misja tego typu zrealizowana przez prywatną firmę.
NASA i Intuitive Machines od razu ogłosiły wielki sukces. Jednak w kolejnych godzinach spółka oraz agencja nie publikowały zdjęć zrobionych przez lądownik, ani nie podawały żadnych nowych szczegółów dotyczących misji.
Następnie, w piątek późnym wieczorem NASA oraz Intuitive Machines zorganizowały wspólną konferencję prasową. Dyrektor generalny spółki, Steve Altemus wyjaśnił na niej, że Odyseusz jest cały i znajduje się w pobliżu planowanego miejsca lądowania albo dokładnie w nim. Jest jednak jeden problem – sonda leży na boku.
Dyrektor generalny Intuitive Machines, obrazując lądowanie przy pomocy małego modelu Odyseusza, wytłumaczył jedna ze “stóp” lądownika znalazła się na nierównym fragmencie księżycowej powierzchni, przez co statek przechylił się i leży wsparty o skałę.
Co gorsza, podczas konferencji prasowej Intuitive Machines i NASA ujawniono także szereg niewygodnych faktów na temat przebiegu misji, w których świetle praktycznie nie miała ona prawa się udać.
Awaria laserowych dalmierzy
Okazało się bowiem, że Odyseusz trafił na niewłaściwą orbitę – eliptyczną zamiast kołowej, około 100 kilometrów od powierzchni Księżyca – i potrzebna była korekta. Kontrolerzy lotu musieli sprawdzić wysokość statku, ale wtedy okazało się, że nie działają laserowe dalmierze, które były również niezbędne do przeprowadzenia lądowania.
Jak ujawniono, kluczowy element sondy nie zadziałał, ponieważ zabezpieczenia laserów nie zostały zwolnione przed lotem. Mechanicznych przełączników nie można było przestawić zdalnie.
Bez dalmierzy kontrolerzy lotu nie byliby zaś w stanie ustalić, na jakim dystansie od Księżyca znajduje się lądownik ani z jaką porusza się prędkością, przez co roztrzaskałby się o powierzchnię Srebrnego Globu.
Ostatecznie, wejście na niewłaściwą orbitę okazało się szczęśliwym zbiegiem okoliczności, ponieważ Intuitive Machines zyskał czas na znalezienie rozwiązania (pół dnia). W przeciwnym wypadku kontrolerzy dowiedzieliby się o niesprawnych dalmierzach w ostatniej fazie lądowania.
Okazało się jednak, że na lądowniku znajduje się jeszcze jeden eksperymentalny zestaw dalmierzy, umieszczony tam przez NASA. Następnie, jak przyznał dyrektor ds. technologii Intuitive Machines, Tim Crain “programiści firmy dokonali w 90 minut rzeczy, która w normalnych warunkach zabrałaby im miesiąc”.
Dzięki stworzonej przez nich łatce oprogramowanie lądownika zaczęło czerpać informacje o otoczeniu z dodatkowych dalmierzy NASA. Wprowadzenie zmian wymagało jednak restartu komputera pokładowego, podczas którego mogło jednak dojść do zmiany kursu Odyseusza. Udało się temu zaradzić kosztem dwugodzinnego opóźnienia lądowania.
Jaki będzie dalszy przebieg księżycowej misji?
Finalnie, biorąc pod uwagę wyżej opisane kulisy lądowania na Księżycu, można uznać, że misja to rzeczywiście nie lada sukces poprzez sam fakt, że Odyseusz nie roztrzaskał się o powierzchnię Srebrnego Globu.
Niestety, przez to, że lądownik znajduje się na boku, Intuitive Machines oraz NASA mają kłopoty z odbiorem połączenia. Panele słoneczne ładują jednak baterie pojazdu. Pokazano również zdjęcie zrobione podczas lądowania Odyseusza:
On Feb. 22, 2024, Intuitive Machines’ Odysseus lunar lander captures a wide field of view image of Schomberger crater on the Moon approximately 125 miles (200 km) uprange from the intended landing site, at approximately about 6 miles (10 km) altitude. pic.twitter.com/b8EM4cOZbS
— Intuitive Machines (@Int_Machines) February 23, 2024
Dyrektor generalny Intuitive Machines, Steve Altemus oznajmił na konferencji prasowej, iż “ma nadzieję, że firmie uda się uzyskać zdjęcia i dokonać oceny konstrukcji oraz całego wyposażenia zewnętrznego”.
Misja Intuitive Machines i NASA potrwa do końca tego tygodnia, kiedy do miejsca lądowania Odyseusza przestanie docierać Słońce i pojawią się ujemne temperatury. Sonda nie została bowiem przystosowana do ich przetrwania.
Akcje ostro w dół
Piątkowa konferencja prasowa Intuitive Machines wywołała prawdziwą panikę wśród amerykańskich inwestorów. W efekcie, posiadacze akcji spółki, rozczarowani faktem, że misja ostatecznie nie przebiegła zgodnie z planem, masowo wyprzedawali wczoraj swoje papiery wartościowe, co doprowadziło do spadku ich kursu aż o 34,6%.
Co gorsza, wszystko wskazuje na to, że dziś ta dotkliwa przecena będzie kontynuowana. W tej chwili bowiem akcje Intuitive Machines tanieją na handlu przedsesyjnym o ponad 22%.
O Intuitive Machines
Intuitive Machines to założona w 2013 roku amerykańska firma z siedzibą w Houston w Teksasie, specjalizująca się w eksploracji kosmosu.
Intuitive Machines jest firmą, która otrzymała najwięcej kontraktów od NASA w ramach komercyjnego programu księżycowego. Firma ma na swoim koncie trzy misje, które dostarczą ładunki NASA i komercyjne na orbitę i powierzchnię Księżyca.
Intuitive Machines oferuje także rozwiązanie komunikacyjne na Księżycu, Lunar Data Network (LDN), które wspiera misje w przestrzeni kosmicznej poprzez centrum operacji księżycowych, globalnie zleconą sieć anten i przyszłe satelity przekaźnikowe w przestrzeni cislunarnej. Spółka zadebiutowała na nowojorskiej giełdzie Nasdaq 14 lutego 2023 roku.