W 2022 roku niewiele było miejsc na rynku finansowym, w których można było zarobić. Prawie każdy obszar notował bowiem duże straty. Zniżkowały nie tylko rynki akcji, ale także większość rynków obligacji (i to najwięcej w historii), przez co trudno im było pełnić rolę poduszki zabezpieczającej przed spadkiem cen akcji.
Uporczywie wysoka inflacja, napędzana zaburzeniami w łańcuchach dostaw oraz gwałtownym wzrostem cen surowców energetycznych po inwazji Rosji na Ukrainę, doprowadziła do serii podwyżek stóp procentowych.
W takich warunkach dodatni wynik wypracował zaledwie co siódmy fundusz inwestycyjny w naszym kraju. Które osiągnęły najwyższy procentowy roczny zysk i dały najwięcej zarobić swoim klientom w 2022 roku? Które polskie fundusze inwestycyjne otwarte natomiast poradziły sobie najgorzej na wyjątkowo wymagającym w ubiegłym roku rynku? Przekonamy się poniżej:
Najlepsze polskie fundusze inwestycyjne w 2022 roku
Miejsce 5 – NN (L) Indeks Surowców 
NN (L) Indeks Surowców to subfundusz wydzielony w ramach funduszu parasolowego NN SFIO (specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty) od towarzystwa NN Investment Partners TFI.
Mamy tutaj do czynienia z funduszem indeksowym zarządzanym pasywnie. Jego aktywa inwestowane są w fundusz zagraniczny: NN (L) Commodity Enhanced, którego celem inwestycyjnym jest zapewnienie efektywnej ekspozycji na zdywersyfikowany portfel towarów z sektorów surowcowych poprzez odwzorowanie indeksu Commodity Enhanced Curve Index.
W 2022 roku NN (L) Indeks Surowców osiągnął stopę zwrotu na poziomie 15,5%.
Miejsce 4 – Skarbiec Rynków Surowcowych
Skarbiec Rynków Surowcowych to subfundusz inwestycyjny wydzielony w ramach funduszu parasolowego Skarbiec FIO (fundusz inwestycyjny otwarty) od towarzystwa Skarbiec TFI. Fundusz ten pozwala inwestorom lokować swoje środki finansowe w inwestycjach na niedostępnych dla osób prywatnych rynkach surowców.
66% aktywów funduszu Skarbiec Rynków Surowcowych lokowane jest w instrumenty finansowe oparte o ceny surowców, w tym jednostki uczestnictwa funduszy surowcowych oraz akcje spółek, których działalność jest związana z wydobyciem lub przetwórstwem surowców. Pozostałe aktywa mogą być inwestowane w instrumenty rynku pieniężnego, dłużne papiery wartościowe lub depozyty.
W 2022 roku Skarbiec Rynków Surowcowych osiągnął stopę zwrotu na poziomie 16,1%.
Miejsce 3 – Pekao Surowców i Energii
Pekao Surowców i Energii to subfundusz wydzielony w ramach funduszu parasolowego Pekao Funduszy Globalnych SFIO od towarzystwa PKO TFI.
Fundusz ten oferuje możliwość pośredniego inwestowania w akcje spółek związanych z wydobyciem, przetwórstwem oraz dystrybucją surowców oraz w akcje spółek z sektora energetycznego.
Co najmniej 70% aktywów Pekao Surowców i Energii lokowane jest w tytuły uczestnictwa funduszy zagranicznych, dających ekspozycję na globalne rynki surowcowe lub akcje spółek działających w branżach związanych z wydobyciem, przetwórstwem lub dystrybucją surowców albo działających w branżach związanych z wytwarzaniem i przesyłaniem energii. Fundusz ten zarządzany jest aktywnie, niebenchmarkowo.
W 2022 roku Pekao Surowców i Energii osiągnął stopę zwrotu na poziomie 16,4%.
Miejsce 2 – QUERCUS short
QUERCUS short to subfundusz wydzielony w ramach funduszu QUERCUS Parasolowy SFIO od towarzystwa Quercus TFI.
Mamy tutaj do czynienia z funduszem indeksowym zarządzanym pasywnie. Celem funduszu jest odwzorowanie zmian wartości indeksu WIG20short, obliczanego i publikowanego przez GPW, będącego indeksem pochodnym do indeksu WIG20.
W celu odwzorowania zmian indeksu WIG20short aktywa funduszu są inwestowane przede wszystkim w kontrakty terminowe na indeks WIG20 dowolnej serii (fundusz zajmuje krótką pozycję w kontraktach terminowych na indeks WIG20).
W 2022 roku QUERCUS short osiągnął stopę zwrotu na poziomie 19,5%.
Najlepszy polski fundusz inwestycyjny 2022 – Investor Turcja 
Niekwestionowanym liderem na rynku polskich funduszy inwestycyjnych w ubiegłym roku okazał się Investor Turcja. To subfundusz wydzielony w ramach funduszu Investor Parasol SFIO od towarzystwa Investors TFI.
Celem subfunduszu jest odzwierciedlanie koniunktury na rynkach akcji w Turcji. Investor Turcja inwestuje w akcje tureckich emitentów bezpośrednio oraz za pośrednictwem funduszy zagranicznych zarządzanych przez renomowane instytucje finansowe.
Oznacza to, że Investor Turcja lokuje co najmniej 70% aktywów bezpośrednio w udziałowe papiery wartościowe tureckich emitentów. W 2022 roku Investor Turcja wypracował niewiarygodne 108% zysku.
Czas przejść do polskich funduszy inwestycyjnych otwartych, które w 2022 roku poradziły sobie zdecydowanie najgorzej:
Najgorsze fundusze inwestycyjne w 2022 roku w Polsce
Miejsce 5 – Allianz Artificial Intelligence
Allianz Artificial Intelligence to subfundusz wydzielony w ramach parasolowego Allianz SFIO od Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych Allianz Polska.
Fundusz ten lokuje kapitał przede wszystkim w tytuły funduszu Allianz Global Artificial Intelligence. Pozostała część aktywów może być inwestowana w dłużne papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego, inne fundusze oraz depozyty bankowe.
Fundusz źródłowy lokuje głównie na światowym rynku akcji spółek, które w ramach prowadzonej działalności będą czerpać korzyści z ewolucji sztucznej inteligencji lub obecnie ich działalność wiąże się z tym obszarem.
W 2022 roku Allianz Artificial Intelligence osiągnął gigantyczną stratę rzędu 44%.
Miejsce 4 – Ipopema Globalnych Megatrendów
Ipopema Globalnych Megatrendów to subfundusz wydzielony w ramach parasolowego IPOPEMA SFIO od towarzystwa IPOPEMA TFI.
Ipopema Globalnych Megatrendów inwestuje na światowych rynkach głównie w technologię, ochronę zdrowia, demografię i ekologię. Minimum 66% aktywów tego funduszu inwestowane jest w instrumenty udziałowe. Papiery polskich emitentów mogą stanowić maksymalnie 35% lokat funduszu. Do 34% aktywów może być natomiast inwestowane w instrumenty dłużne.
W 2022 roku Ipopema Globalnych Megatrendów osiągnął szokującą stratę rzędu 50,2%.
Miejsce 3 – Santander Prestiż Akcji Amerykańskich 
Santander Prestiż Akcji Amerykańskich to subfundusz wydzielony w ramach parasolowego Santander Prestiż SFIO od towarzystwa Santander TFI.
Fundusz ten inwestuje do 100% wartości aktywów subfunduszu w tytuły uczestnictwa subfunduszu Santander GO North American Equity wydzielonego w ramach Santander SICAV otwartego funduszu inwestycyjnego o zmiennym kapitale z siedzibą w Luksemburgu, który inwestuje aktywnie w akcje spółek z regionu Ameryki Północnej poszukując długoterminowego wzrostu wartości kapitału.
W 2022 roku Santander Prestiż Akcji Amerykańskich osiągnął gigantyczną stratę rzędu 51,3%.
Miejsce 2 – Investor Rosja
Investor Rosja to subfundusz wydzielony w ramach funduszu Investor Parasol SFIO od towarzystwa Investors TFI.
Co najmniej 70% aktywów tego funduszu inwestowane jest w tytuły uczestnictwa funduszu zagranicznego DWS Russia. Do 100% aktywów fundusz może również lokować bezpośrednio w udziałowe papiery wartościowe rosyjskich emitentów.
W 2022 roku Investor Rosja osiągnął szokującą stratę rzędu 60,4%. Warto jednak tutaj dodać, że od 2 maja 2022 fundusz ten wszedł w proces likwidacji.
Najgorszy polski fundusz inwestycyjny 2022 – Skarbiec Spółek Wzrostowych
Skarbiec Spółek Wzrostowych to subfundusz inwestycyjny wydzielony w ramach funduszu parasolowego Skarbiec FIO (fundusz inwestycyjny otwarty) od towarzystwa Skarbiec TFI.
Co najmniej 66% aktywów tego funduszu jest lokowane w udziałowe papiery wartościowe, w tym głównie akcje spółek wzrostowych:
- Działających w branżach o wyróżniających się perspektywach wzrostu
- Mających potencjał wzrostu przychodów oraz zysków w porównaniu do średniej z własnej branży i do szerokiego rynku
- Generujących zwroty na zainwestowanym kapitale oraz przepływy pieniężne pozwalające na finansowanie rozwoju
W praktyce, Skarbiec Spółek Wzrostowych inwestuje w akcje rozwojowych spółek mogących osiągać ponadprzeciętne dynamiki wzrostu biznesu. Jego portfel składa się z akcji najbardziej dynamicznych spółek polskich i zagranicznych, które mogą osiągnąć wysokie zwroty na zainwestowanym kapitale.
W minionym roku Skarbiec Spółek Wzrostowych osiągnął wprost niewiarygodną stratę rzędu 64,7%, co uczyniło go najsłabszym funduszem inwestycyjnym otwartym w 2022 w Polsce. Co ciekawe, jeszcze w 2020 roku fundusz ten dzierżył miano najmocniejszego FIO w naszym kraju – wtedy wypracował ponad 122% zysku.
Wnioski 
Fakt, że zwycięzcą 2022 roku na rynku funduszy inwestycyjnych otwartych został Investor Turcja nie powinien stanowić dużego zaskoczenia. Warto bowiem mieć świadomość, że Borsa Istanbul w ubiegłym roku okazała się najmocniejszą giełdą na świecie. Jej najistotniejszy indeks – BIST 100 wypracował aż 194% zysku.
Bardzo dobry wynik funduszy inwestycyjnych typu short także nie powinien być niespodzianką. W końcu dążą one do uzyskiwania odwrotnego wyniku w stosunku do instrumentu bazowego, którym w ich przypadku jest indeks WIG20. A okazuje się, że indeks 20 największych spółek notowanych na giełdzie papierów wartościowych w Warszawie w ubiegłym roku stracił aż 21,6%.
2022 rok okazał się również bardzo korzystny dla funduszy inwestycyjnych rynku surowcowego. Tutaj sprawa również jest prosta – po wybuchu wojny na Ukrainie ceny surowców energetycznych – w tym ropy naftowej i gazu ziemnego, osiągnęły swoje wieloletnie maksima.
Fakt, że najgorzej poradziły sobie fundusze inwestycyjne koncentrujące się na spółkach wzrostowych też nie powinien nikogo dziwić. Okazuje się bowiem, że amerykański technologiczny indeks NASDAQ 100 zanurkował w 2022 roku o 33%, a ogólnoświatowy indeks spółek wzrostowych MSCI World Growth stracił niecałe 30%.
Obecność funduszu Investor Rosja wśród największych przegranych ubiegłego roku także jest w pełni uzasadniona. Okazuje się bowiem, że Moscow Exchange była w ubiegłym roku giełdą na świecie. Jej najistotniejszy indeks – MOEX zanotował wtedy dotkliwą stratę rzędu 43,7%.