Wiele osób zaczynających z rynkiem Forex zastanawia się czym jest trading i na czym on polega. Najłatwiej można ująć to jako kupno i sprzedaż bądź sprzedaż i kupno. Brzmi fascynująco, prawda? To, co tak naprawdę jest fundamentem tradingu to ocena prawdopodobieństwa wystąpienia danego zdarzenia. W artykule tym rozwinę swoje przemyślenia odnośnie tego tematu co jest rozwinięciem poprzedniego artykułu zatytułowanym Wskaźnik zysk/ryzyko i wartość oczekiwana – podstawa zbudowania zyskownego systemu transakcyjnego
Prawdopodobieństwo w tradingu
Wspomniałem już, że trading to nic innego jak kupno i sprzedaż instrumentów finansowych. Ja mogę trading zdefiniować w inny sposób – jest to ocena prawdopodobieństwa wystąpienia danego zdarzenia. Szacujemy tak naprawdę czy nasz scenariusz który sobie przyjęliśmy ma szansę na realizację. Podobnie jest w wielu grach karcianych, np. w pokerze.
Wiele osób jest zdania, że poker to gra w której wynik zależy tylko i wyłącznie od poziomu szczęścia gracza. Jak więc wyjaśnić, że rok co roku do finałów turniejów organizowanych przez PokerStars dostają się Ci sami gracze?
Owszem, jeżeli będziemy patrzeć krótkoterminowo, nakładając przysłowiowe klapki na oczy i traktować rynek jako „tu i teraz”, szczęście może okazać się głównym czynnikiem decydującym o wyniku. W dłuższej perspektywie, poker tak jak i trading to gra umiejętności, w której podejmowanie poprawnych decyzji w każdej sytuacji będzie gwarantować sukces.
Może się zdarzyć, że nawet w sytuacji kiedy podejmujemy wyłącznie prawidłowe posunięcia będziemy mieć pecha i kilka razy z rzędu stracimy. To co jest kluczowe to nauczenie się, jak radzić sobie w takich sytuacjach i nie pozwolić, by takie zjawiska nie wpłynęły w negatywny sposób na nasze kolejne ruchy.
Trading niczym poker?
Trading tylko w niewielkim stopniu różni się od pokera. Zarówno posiadamy pieniądze w postaci żetonów (poker) oraz kontraktów (giełda), są przeciwnicy przy stole (poker) oraz na rynku (giełda) a decyzje podejmujemy na podstawie prawdopodobieństwa, emocji oraz strategii.
Zasiadając do pokerowego stołu dokładnie wiemy przeciwko jakiej ilości osób gramy, widzimy żetony innych osób oraz posiadamy określoną ilość kart. Występują układy kart, które dają przewagi, lecz nie sposób wyeliminować zjawisko pecha z tej gry. Nawet początkowy układ kart z prawdopodobieństwem wygranej rzędu 98% może okazać się dla nas przegrany. Jedni powiedzą, że to niewiarygodny pech, drugi powie że taki jest po prostu poker….
Jeżeli jesteś w tej pierwszej grupie, która zrzuca wynik rozdania na pecha, to znaczy że nie masz wystarczającej wiedzy na temat obliczania szans na wygraną przy odpowiednim układzie.
W tradingu jest bardzo podobnie, z tym że nie wiemy ile osób w tym momencie jest zainteresowanych instrumentem, kto ile trzyma pieniędzy aby uderzyć w rynek. To sprawia, że nie możemy wyliczyć dokładnego prawdopodobieństwa wystąpienia jakiegoś zdarzenia czy ruchu lecz to nie sprawia, że go nie ma.
Inwestowanie to nieustanna ocena szans na wystąpienie konkretnego zdarzenia
Wielu osób sądzi, że inwestor giełdowy nigdy się nie myli. Czytając moją definicję słowa trading szybko obalamy tą teorię.
Tradując, często zapominamy że trading to ocena szans. Jesteśmy ewolucyjnie przyzwyczajeni do działania w ramach schematów. Jeżeli coś się już wydarzyło i to znamy, naturalnie oczekujemy tego samego wyniku co jest największym błędem tradingu. Inwestując, często zapominamy o prawdopodobieństwie ze względu na włączenie się obszaru mózgu odpowiadającego za nasze emocje. Nikt z nas nie urodził się z umiejętnościami działania na bazie prawdopodobieństwa – tą wiedzę trzeba po prostu przyswoić.
To co jest ważne na rynku, to zapamiętanie że nie ma dwóch identycznych sytuacji. Coś, co kiedyś się udało nie oznacza, że w przyszłości na 100% znowu się powiedzie.
Każdy z traderów posiada inne metody patrzenia na rynek. One nie zwiększają szansy na wygraną. To co jest kluczowe, to umiejętność opisania gdzie znajduje się rynek i określanie jaka jest szansa na wystąpienie danego zjawiska. Nawet najlepszy setup, który daje jasne i klarowne sygnały może przynieść stratę. I co, mamy zwalać wtedy winę na niewiarygodnego pecha?… Poznałem w swoim życiu dużo osób, które zraziło się do tradingu oskarżając że to nic innego jak hazard. Hazard jest wtedy, kiedy ktoś na ślepo wchodzi z Bitcoina po 19 000 USD przy użyciu dźwigni 1:20 bo uważa, że jak jest dużo kupujących a cena cały czas rośnie to musi iść do góry. A co z ryzykiem? Co z prawdopodobieństwem? Dlaczego ktoś stawia wszystko na jedną kartę grając za całość kapitału w jednej transakcji? Tutaj pojawiają się emocje (jak się uda to będę milionerem – chciwość). Nigdy, przenigdy nie można dojść do takiej sytuacji…
W każdej sytuacji rynkowej musimy pamiętać o prawdopodobieństwie. Ważne jest, żeby patrzeć obiektywnie na rynek i zmienić swoje naturalne nastawienie do podejmowania decyzji na bazie tego co już się wydarzyło i to poznaliśmy. Rynek nigdy nie zachowuje się dwa razy tak samo. Wiele osób ocenia trading jako hazard, a głównym sprawcą straty jest przecież rynek. Nic bardziej mylnego. Każdy trader jest odpowiedzialny za swój wynik na rachunku. Każdy z nas posiada dostęp do tego samego rynku i tych samych informacji. Wszystko się sprowadza do tego, co trader ma w głowie i jak potrafi ocenić prawdopodobieństwo.
Podsumowanie
Szczęście oraz pech należą do tych czynników, nad którymi niestety nie mamy kontroli, a które w krótkim okresie odgrywają ogromną rolę. Dopiero w dłuższym terminie tak naprawdę wychodzi kto jest finansowym rekinem, a kto przysłowiowym planktonem. Aby dobrze zrozumieć sam trading, musimy przestawić swoje myślenie w kategoriach prawdopodobieństwa i wziąć pełną odpowiedzialność za swój trading. Pamiętajcie, że giełda bazuje na prawdopodobieństwie a naszym zadaniem jest określenie jakie zachowania mają obecnie większe szansę na realizację. Znajomość rachunku prawdopodobieństwa z pewnością wpłynie na Twój trading.
Lekcja 23: Overtrading – co to jest i jak sobie z tym poradzić?