Czy zdarza Ci się mieć okresy gdzie w co byś nie wszedł, wszystko zamykasz na plusie? Znasz to uczucie zadowolenia z tego, jakim jesteś traderem? Większość ludzi posiada naturalne poczucie do posiadania ciągłej racji, a im dłużej jesteśmy w stanie ciągu zwycięstw, tym szybciej wchodzimy w stan tzw. syndromu boga. Odnosi się on do momentu, w którym czujemy, że mamy władzę nad rynkiem. Pozycja za pozycją kończy się profitem a u nas pojawia się odczucie, że mamy nad wszystkim stu procentowa kontrolę. To wszystko jest jednak zgubne.
W momencie, kiedy powinniśmy odpuścić, jesteśmy zaślepieni własnym ego, a wszystko zaczyna walić się jak domek z kart. Jedna bądź dwie pozycje potrafią sprawić, że poprzednie profity pozostają tylko wspomnieniem. Jeśli nie zdamy sobie sprawy z tego, że głównym winowajcą nie jest rynek, a nasza własna psychika, dalsze inwestowanie nie ma sensu. Brak kontroli nad naszymi emocjami może kompletnie zrujnować nasz portfel oraz nasze życie (przenoszenie emocji z rynku na życie prywatne).
Co to jest ten overtrading?
Overtrading to najprawdopodobniej najpopularniejszy błąd popełniany przez inwestorów na rynku Forex.
To przede wszystkim:
- zbyt duża aktywność na rynku
- brak scenariusza pod rozegranie pozycji lub naginanie jego zasad
- chęć zemsty
- działanie pod wpływem emocji (zarówno tych pozytywnych jak i negatywnych)
Hiperaktywność na rynku jest najczęstszym objawem overtradingu. Zjawisko to szczególnie jest widoczne u początkujących inwestorów, handlujących na rynkach otwartych przez 24 godziny na dobę. Świadomość, że rynek jest otwarty przez całą dobę powoduje pojawienie się chciwości i chęci zawierania transakcji non stop. Jeżeli transakcje będą przynosić zyski, inwestor będzie zaślepiony sukcesem, który przerodzi się w chciwość. Jeżeli transakcje będą przynosić straty, inwestor będzie chciał z zemsty odegrać się za swoje niepowodzenia. Jeden i drugi scenariusz zawsze prowadzi do tego samego miejsca – utraty kapitału.
Overtrading powoduje również naginanie zasad planu transakcyjnego. Inwestor za wszelką cenę będzie dążył do zawarcia nowej transakcji dlatego często pod wpływem emocji będzie zawierał bezsensowne transakcje. Często wiążą się one z ponoszeniem nadmiernego ryzyka i prowadzą do utraty kapitału oraz zniechęcenia do rynku.
Giełda nie powinna być kojarzona z zasadą „im więcej tym lepiej”. Za ilością przeprowadzanych transakcji nie idzie ich jakość. Wręcz na odwrót – im mniej transakcji zrobimy tym lepiej na tym wyjdziemy. Jeżeli trafi nam się bardzo dobra bądź też zła transakcja, zróbmy sobie chwilę przerwy i dajmy ostudzić emocje które w sobie zebraliśmy. Nie będziemy w ten sposób narażać się na przenoszenie emocji z poprzednich transakcji na kolejne co jest kluczem do systematycznego zarabiania. Pamiętaj, mniej oznacza więcej – mam na myśli mniej transakcji = lepszy wynik, mniej spędzonego czasu przed wykresem = lepszy wynik.
Jeżeli spotkacie kiedykolwiek doradcę finansowego, który namawia was na 50 transakcji w ciągu dnia bądź zainstalujcie robota, który na waszym rachunku przeprowadza 200 transakcji w jeden dzień, jest to dla was sygnał ostrzegawczy. Większa ilość transakcji oznacza większą ilość prowizji co negatywnie odbija się na waszym rachunku. O tym negatywnym procederze, czyli churningu napisał magazyn FxMag
Aby zdać sobie sprawę z tego, jak duży wpływ na nasz handel mają emocje, każdemu proponuje założenie swojego dziennika tradera gdzie będziecie opisywać swój scenariusz na pozycje wraz z komentarzem dlaczego akurat wybraliście ten instrument. Po zakończonej pozycji napiszcie czy zrealizowaliście swoje założenia w 100%. Jestem pewny, że większość z was zdziwi się, że to co zakładamy znacząco różni się od tego, co robimy. Dziennik tradera jest w stanie pokazać wam jakie błędy robimy i starać się je wyeliminować.
Otwieranie zbyt dużych transakcji w stosunku do kapitału
Drugim objawem overtradingu jest przelewarowanie rachunku. Mianowicie, powinienem napisać „przelewarowywanie” ponieważ overtrading objawia się systematycznym nadmiernym ryzykowaniem swoich środków.
Otwierając dużą pozycję na rynku, ryzykujemy praktycznie cały rachunek w jednej transakcji. Jeżeli otwierając transakcję myślisz tylko o potencjalnym zysku, najprawdopodobniej prędzej czy później źle się to dla Ciebie skończy. Inwestor musi brać pod uwagę różne sytuacje rynkowe, nawet te których wcześniej nie dało się przewidzieć (np. styczeń 2015 i gwałtowne umocnienie franka).
U mnie kluczem w systematycznym zarabianiu było zapanowanie nad swoim ryzykiem. Inwestowanie przy użyciu wysokiego lewara może spowodować chęć zagrania za cały kapitał, który znajduje się na rachunku. Używając lewara 1:100, ruch instrumentu o 1% nie naszym kierunku powoduje stratę 100% kapitału. Straszne, prawda? Wiele ludzi nie zdaje sobie sprawy z tego ryzyka i często dochodzi do przelewarowania. Dla mnie lewar jest niczym wódka dla alkoholika. Jeśli zamkniecie takiego człowieka w małym pokoju wypełnionym po brzegi butelkami z alkoholem i powiecie mu, że ma wypić tylko jedną butelkę to nie ma siły aby człowiek ten posłuchał się naszej rady. Istnieje jednak proste rozwiązanie problemu – po co pchać alkoholika do pełnego pokoju? Nie warto postawić tam tylko jednej butelki, a resztę schować gdzieś indziej? Tak samo jest w tradingu. Nie pchaj wszystkich oszczędności na jeden rachunek bo doprowadzisz do tego samego efektu. W wielu materiałach edukacyjnych przygotowywanych przez brokerów można znaleźć wpisy „zdeponuj 100 000 PLN lecz używaj tylko 2-3% depozytu w pozycje aby nie ryzykować zbyt dużo”. Widzicie w tym analogię do naszego alkoholika?
Psychologia a overtrading
Psychologia tradingu to najważniejszy aspekt każdego inwestora i dlatego tak ważne jest, by w każdym momencie inwestycji mieć kontrolę nad samym sobą. Sprowadza się to do kilku aspektów, m.in. posiadania klarowanego trading planu, trzymanie się zasad zarządzania ryzykiem oraz nigdy nie zapominać o czymś takim jak szacunek do rynku.
W moim przypadku przez dłuższy czas miałem problem z kontrolą emocji i doprowadzaniem do overtradingu. Kosztuje to przeważnie bardzo dużo pieniędzy i zdrowia. Często prowadzi do szybkiego bankructwa już na samym początku przygody z tradingiem.
Jak uniknąć overtradingu
- Nie wpłacaj zbyt dużo środków na rachunek
- Nie przenoś emocji z poprzedniej transakcji na przyszłe ruchy
- Ustawiaj sobie limity dziennych strat
- Nie ryzykuj więcej niż kilka procent na jednej transakcji
- Handluj stylem „strzelca wyborowego” a nie „karabinu maszynowego”
- Naucz się kontrolować siebie a nie rynek.