Zawsze przytaczając słowo ryzyko, w głowie rodzą nam się czarne myśli ponieważ od dziecka tłumaczono nam, że to coś złego. Wpajano nam, że niesie za sobą nieszczęście, stratę, zagrożenie, pogorszenie naszego stanu. Tymczasem, bez ryzyka nie mamy szansy na pozytywną zmianę i sukces – oczywiście pod warunkiem, że umiesz je podjąć z głową. Ryzyko samo w sobie nie jest niczym złym, a nawiązując do inwestowania jest absolutnie niezbędne. Bez ryzyka nie ma nagrody – jeśli nie byłoby nagrody jaki byłby w takim razie sens inwestowania?
Stosunek zysk ryzyko
Kluczowym elementem w tym zagadnieniu jest identyfikacja odpowiedniej nagrody za podejmowane ryzyko. Do odpowiedzi posłużą nam dwa wskaźniki:
- Wskaźnik zysk ryzyko (inaczej R:R, wskaźnik Risk/Reward)
- Wartość oczekiwana
Wskaźnik zysk ryzyko jest bardzo prostym wskaźnikiem. Bierzemy jakieś zdarzenie, określamy maksymalną kwotę jaką możemy zarobić, określamy maksymalną kwotę jaką możemy stracić i dzielimy te dwie liczby. Daje to stosunek zysku do ryzyka. Weźmy przykład gry z monetą. Płacisz 10 PLN za udział w grze, jeśli wypadnie orzeł, tracisz stawkę, którą postawiłeś. Jeśli wypadnie reszka, zyskasz 15 PLN. Dzięki tym liczbom, możemy łatwo określić zysk/ryzyko. Możemy zarobić 15 PLN, natomiast stracić 10 PLN. Jeśli podzielimy kwotę zysku przez kwotę ryzyka otrzymamy 1.50 / 1.00. Czy taki wskaźnik jest wystarczający, aby grać w tą grę? Nie możemy podjąć jeszcze tej decyzji, dopóki nie określimy wartości oczekiwanej.
Wartość oczekiwana polega na przyporządkowaniu prawdopodobieństwa do współczynnika zysk ryzyko.
Wracając do powyższego przykładu, możemy stworzyć następujące równanie:
Prawdopodobieństwo zdarzenia „A” x Zysk ze zdarzenia „A” + Prawdopodobieństwo zdarzenia „B” x Zysk ze zdarzenia „B”
Zdarzenie „A” – reszka
Zdarzenie „B” – orzeł
Podstawiając do wzoru otrzymujemy: 0.50 x (1.50) + 0.50 x (-1.00) = +0.25
Jeśli wartość oczekiwana gry jest dodatnia, powinniśmy podejmować ryzyko ponieważ spodziewamy się, że wynik z tego zdarzenia będzie na naszą korzyść. Tyle tytułem wstępu, teraz przeniesiemy te wartości do inwestycji.
Przykłady wskaźnika zysku do ryzyka
Wyobraźmy sobie inwestora, który w kilku ostatnich miesiącach dokonał 324 transakcji, z czego 243 było zyskownych. Licząc skuteczność takiego inwestora, wychodzi ona na wysokim poziomie 75%.
Podsumowując cały okres inwestycji i licząc wartości średnie transakcji zyskownej i stratnej, wychodzi że inwestor ma dwie możliwości – kiedy decyduje się na otworzenie transakcji, jej zakończenie ma jeden z dwóch możliwych wyników: +460 PLN lub -1900 PLN.
W tym przypadku relacja zysk/ryzyko przyjmuje wartość 1.00 / 4.13 Ciekawe co się stanie, gdy wyliczymy wartość oczekiwaną takiego systemu. Podstawiamy więc do wzoru: Prawdopodobieństwo zdarzenia „A” x Zysk ze zdarzenia „A” + Prawdopodobieństwo zdarzenia „B” x Zysk ze zdarzenia „B”
0.75 x (1.00) + 0.25 x (-4.13) = -0.28
Podsumowując, nie ma najmniejszych szans, aby ten system w dłuższym terminie wygenerował dla nas dodatnie wartości. Przekładając to na realne wartości złotówkowe wyglądałoby to w sposób następujący.
3 na 4 transakcje są zyskowne (prawdopodobieństwo zysku 75%). 1 na 4 transakcje są stratne:
To oznacza, że średnio z każdej paczki 4 zleceń wysłanych na rynek, inwestor używając tego systemu będzie tracił 520 PLN bez znaczenia, czy zrobi tych transakcji 4, 8, 500 czy 2000. System ten ma ujemną wartość oczekiwaną (-0.28) dlatego im dłużej ten system będzie używany, tym większą stratę będzie on przynosił!
Znaczenie wskaźnika zysk ryzyko
Wstawiam tutaj tabelę z rozkładem skuteczności do wskaźnika zysku do ryzyka oraz przynoszonymi wartościami oczekiwanymi, która moim zdaniem podstawą każdego systemu transakcyjnego.
Jeśli moja skuteczność wynosi 50% a wartość wskaźnika zysku do ryzyka wynosi 1.00 / 1.00, to wartość oczekiwana takiego systemu to 0 – nie będzie on ani zyskowny ani stratny w długim terminie.
Jeśli natomiast moja skuteczność wynosi zaledwie 30% a wartość wskaźnika zysku do ryzyka utrzymuje wysoko na poziomie 5.00 / 1, wartość oczekiwana wyniesie 0.8. Czyli na każdą jednostkę ryzyka, transakcja średnio będzie przynosiła 80% ponoszonej jednostki ryzyka.
Teraz trzeba pomyśleć nad naszym systemem i podejściem do rynku.
Jeśli jesteśmy daytraderami, którzy bazują na wysokiej skuteczności w okolicach 70%, nasz wskaźnik zysk/ryzyko nie powinien być niższy niż 0.6 / 1. Systemy bazujące na wysokiej skuteczności są polecane osobom, które nie lubią być w błędzie.
Jeśli jesteśmy swing traderami, którzy bazują na wysokim wskaźniku zysku do ryzyka (powyżej 3.00 / 1), nasza skuteczność nie powinna być wtedy niższa niż 30%. Takie systemy są polecane osobom, które nie mają czasu codziennie spędzać wiele godzin przed komputerem.
Zysk:ryzyko a prawdopodobieństwo
Inwestorzy, którzy rozumieją powyższe połączenie tych dwóch fraz łatwo dostrzegą, że nie potrzeba skuteczności na poziomie 70% aby być zyskownym traderem. Nie potrzeba również niewiarygodnie wysokiego wskaźnika zysku do ryzyka by zarabiać stale pieniądze jako trader. Dopóki Twoja wartość oczekiwana systemu jest wartością powyżej 0, trading w długim terminie powinien zapewnić Ci zyski.
Pierw jednak przejdziesz do tradingu, musisz stworzyć swoją własną strategię opartą o ustalony poziom zysku do ryzyka. Należy tutaj uwzględnić takie czynniki jak awersja do ryzyka czy nastawienie do strat. Każdy z nas jest inny i nie ma tutaj jednej złotej zasady. To sprawa mocno indywidualna a kluczem jest określenie poziomu zysku do ryzyka, który idealnie będzie pasował do Twojej strategii.
Lekcja 25: Przewodnik po kontraktach terminowych, datach wygasania i rolowaniach