Święta Bożego Narodzenia zbliżają się już w zastraszającym tempie. Weszliśmy już w okres końcówki roku, czas w którym kupujemy swoim najbliższym prezenty. Jednocześnie, w ostatnich dniach przed Wigilią Bożego Narodzenia, wielu inwestorów zadaje sobie pytanie, czy to dobry moment na zakup akcji?
Wzmożona aktywność traderów w tym okresie wiąże się oczywiście z tak zwanym “rajdem świętego Mikołaja” określanym również jako efekt grudnia. Czy rzeczywiście zakup akcji w okresie świątecznym to ponadprzeciętnie opłacalna decyzja? Przeanalizujemy to zagadnienie poniżej. Zacznijmy od wyjaśnienia na czym polega rajd św. Mikołaja.
Rajd św. Mikołaja – podstawowe informacje 
Rajd św. Mikołaja, nazywany także “efektem grudnia” to zaobserwowana przez inwestorów giełdowych, naukowców i analityków anomalia występująca w okresie przedświątecznym poprzedzającym Boże Narodzenie oraz w czasie pięciu ostatnich dni handlowych rynków akcji w grudniu i dwóch pierwszych w styczniu.
Do tej pory okres ten w 76% przypadków kończył się wzrostami amerykańskich akcji, co jest zdecydowanie lepszym wynikiem niż w innych tygodniowych okresach w przeciągu roku.
Obecnie można stwierdzić, że inwestorzy sami usilnie poszukują okazji inwestycyjnych już wcześniej, nawet w połowie grudnia, dzięki czemu rajd świętego Mikołaja zyskuje status samospełniającej się przepowiedni.
Przyczyny rajdu św. Mikołaja
Istnieje wiele teorii dlaczego w grudniu ceny na rynkach finansowych ku uciesze inwestorów tak chętnie idą w górę. Najpopularniejsze z nich dotyczą poniższych kwestii:
- Działania zarządzających funduszami inwestycyjnymi, którzy ze względu na motywujący ich system premiowy wynagrodzeń, starają się wykazać jak najlepsze wyniki zarządzanych funduszy na koniec roku kalendarzowego
- System premiowy w przedsiębiorstwach, które wypłacają pracownikom premie roczne w postaci akcji spółki
- Przyczyny związane z optymalizacją podatkową: w Polsce związane z działaniami inwestorów starających się wykorzystać dostępne limity w ramach kont IKZE i IKE, a w USA związane z wykorzystywaniem limitów inwestycyjnych dotyczących programów inwestycyjnych
- Świąteczny optymizm u inwestorów.
Grudzień i styczeń najlepszym okresem na giełdzie
Interesująco wypada również analiza danych dla poszczególnych miesięcy w roku. Okazuje się, że uwzględniając dane historyczne, to właśnie grudzień jest najsilniejszym miesiącem na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.
Średnia stopa zwrotu z indeksu WIG20 za ten miesiąc w okresie ostatnich 20 lat wyniosła aż 2,5%. Całkiem nieźle spółki na rodzimym rynku radzą sobie również w styczniu – stopa zwrotu z indeksu WIG20 za analogiczny okres w styczniu wynosi 1,2%.
Nieco inaczej te dane wypadają w przypadku amerykańskiego indeksu S&P 500. Tam przeciętna stopa zwrotu za grudzień i styczeń w okresie ostatnich 20 lat wyniosła odpowiednio 1% i 1,1%.
Co istotne, w obu przypadkach luty jest typowym miesiącem spadków, z ujemną stopą zwrotu w okolicy 2%. Statystycznie więc to pierwsze dwa miesiące zimy są najlepszym czasem dla posiadaczy akcji – zarówno z polskiego jak i amerykańskiego rynku. 
Czy tegoroczny okres świąteczny stanowi dogodną szansę dla inwestorów?
Od początku grudnia największe światowe rynki akcji znajdują się w trybie defensywnym. W ostatnim czasie podsycane przez czołowych prezesów banków inwestycyjnych obawy o nadejście recesji wzbudziły bowiem większą niepewność rynkową.
Jednocześnie, w minionym tygodniu mieliśmy do czynienia ze swego rodzaju ciszą przed burzą. W centrum uwagi znajdują się obecnie przyszłotygodniowe posiedzenia banków centralnych: Rezerwy Federalnej USA (14 grudnia), Europejskiego Banku Centralnego (15 grudnia) i Banku Anglii (także 15 grudnia) oraz wskazówki dotyczące prawdopodobnej ścieżki zmian stóp procentowych w 2023 roku.
Ponadto, 13 grudnia poznamy bardzo istotne dane dotyczące listopadowego wskaźnika inflacji w Stanach Zjednoczonych. Poprzedni raport CPI z USA pomógł ukształtować narrację w ostatnich tygodniach, że inflacja osiągnęła szczyt, co spowodowało gwałtowny spadek rentowności i spadek wartości dolara amerykańskiego, który jeszcze niedawno był notowany na dwudziestoletnich szczytach.
Analitycy oceniają, że mamy dziś aż 91% szans na to, że Federalny Komitet Otwartego Rynku (FOMC) podniesie stopy o pół punktu procentowego 14 grudnia, przy 9% prawdopodobieństwie na kolejną podwyżkę o 75 punktów bazowych. Stopy są obecnie postrzegane, jako szczytowe na poziomie nieco poniżej 5% w maju. Najważniejsze pytanie brzmi dziś więc: co dalej?
Wszystko w rękach Rezerwy Federalnej
Wydaje się, iż jeżeli konferencja przewodniczącego Rady Gubernatorów Systemu Rezerwy Federalnej, Jerome’a Powella będzie koncentrowała się na dalszym stanowczym zaostrzaniu polityki monetarnej, można raczej spodziewać się ochłodzenia nastrojów na największych światowych rynkach akcji – a zwłaszcza na amerykańskim, a do rajdu świętego Mikołaja na giełdowych parkietach – bez znaczenia czy mówimy o GPW czy o Wall Street – niestety nie dojdzie. 
Jeśli jednak komunikat ze strony Rezerwy Federalnej USA dotyczący polityki pieniężnej w 2023 roku będzie miał nieco mniej jastrzębi charakter, niż dziś obawiają się niektórzy analitycy, magia świąt niemalże z całą pewnością znów powróci na światowe rynki akcji w drugiej połowie grudnia.
Warto zwrócić uwagę na pojedyncze “świąteczne” spółki
W konsekwencji, wydaje się że dziś do świątecznych zakupów na giełdzie warto podchodzić z pewnym dystansem i dużą dawką rozwagi. Dobrym pomysłem będzie natomiast skoncentrowanie się na konkretnych spółkach, zamiast próby uzyskania ekspozycji na cały rynek.
Przy takim działaniu w pierwszej kolejności należy po prostu sprawdzić czy kurs danej spółki znacząco zyskiwał podczas rajdu świętego Mikołaja w ubiegłych latach. Może to okazać się dla niej regułą.