Podczas wczorajszej sesji doszło do kolejnej szokującej fali osłabienia liry tureckiej. Waluta Turcji zaczęła w zastraszającym tempie tracić na wartości po wyborach prezydenckich, które po raz trzeci z rzędu wygrał Recep Tayyip Erdogan. W tej chwili za 1 dolara amerykańskiego trzeba zapłacić już ponad 23 TRY.
Szokująca przecena liry tureckiej
Podczas wczorajszej sesji po raz pierwszy w historii za dolara amerykańskiego trzeba było zapłacić ponad 23 liry tureckie. Sam rekord nie jest jednak żadną sensacją, ponieważ kurs USD/TRY od wielu miesięcy poprawia go niemal codziennie.
Wrażenie robi jednak skala wczorajszego osłabienia się liry tureckiej – straciła ona bowiem do dolara amerykańskiego aż 8%. W całym tym tygodniu kurs USD/TRY zdrożał już natomiast o 11,8%. Z kolei od początku 2023 roku, lira turecka deprecjacja liry tureckiej w stosunku do dolara wyniosła aż 25%.
Z czego wynika tak zatrważająca słabość liry?
Wzrosty na parze walutowej USD/TRY wyraźnie przyspieszyły po wyborach prezydenckich w Turcji, w których urzędujący prezydent Recep Tayyip Erdogan zapewnił sobie reelekcję oraz utrzymanie faktycznej władzy nad krajem.
Rynkom najbardziej przeszkadza to, że Erdogan forsuje w Turcji kuriozalną politykę monetarną, nakazując obniżanie stóp procentowych przy wysokiej inflacji i wyrzucając z banku centralnego tych, którzy się mu sprzeciwiają.
W efekcie Turcja ma jedną z najwyższych inflacji na świecie – sięga ona obecnie ponad 39%, a pod koniec ubiegłego roku przekraczała 80%.
Turecki rząd przestanie sztucznie zawyżać wartość liry? 
Należy jednak dodać, że jednocześnie przez poprzednie półtora roku kurs liry tureckiej do dolara amerykańskiego był sztucznie podtrzymywany przez interwencje walutowe rządu i banku centralnego.
Oznacza to, że Turcja wydawała swoje rezerwy walutowe, aby bronić nierynkowego kursu liry. Tylko w ten sposób kurs USD/TRY mógł się utrzymywać na względnie stałym poziomie pomimo absurdalnych obniżek stóp procentowych i szalejącej w kraju hiperinflacji.
Jednak w maju tego roku tureckie rezerwy walutowe spadły do najniższego poziomu od dwóch lat i są już o ponad jedną trzecią niższe niż jesienią 2021, gdy ogłoszono program stabilizacji kursu walutowego. Z tego powodu na rynku spekuluje się, że nowy rząd zerwie z dotychczasową polityką i wróci do bardziej rynkowych reguł gry.
Nowym premierem ma zostać Mehmet Simsek, postrzegany przez inwestorów jako człowiek z bardziej racjonalnym podejściem do gospodarki niż dotychczasowa ekipa rządząca. Ponadto stanowisko ma stracić dotychczasowy szef banku centralnego, który na życzenie Erdogana dokonał ostatnich obniżek stóp procentowych.
Ekonomiści spodziewają się, że rząd Mehmeta Simseka wymusi na banku centralnym bardziej racjonalną politykę monetarną i odejdzie od schematu sztucznego zawyżania wartości liry.
Lira będzie nadal tracić do innych walut? 
W efekcie, rynek walutowy już teraz dyskontuje te zmiany, wynosząc kurs USD/TRY na bardziej racjonalne poziomy wynikające z faktycznej siły nabywczej liry względem dolara. Co więcej, według analityków trend ten jeszcze trochę potrwa.
Część ekspertów uważa nawet, że realny kurs równowagi tej pary walutowej znajduje się w przedziale od 25 do 28 TRY za USD. Oznacza to, że powyborczy proces normalizacji polityki gospodarczej w Turcji będzie wymagał dalszej dewaluacji liry i wyższych stóp procentowych.