Inflacja w Polsce w styczniu 2023 roku wyniosła 17,2% w ujęciu rocznym. Z kolei w grudniu wskaźnik inflacyjny wyniósł 16,6%, a w listopadzie 17,5%. Takiej drożyzny w Polsce nie było od 26 lat. Jak zatem chronić zaoszczędzony kapitał przed tak drastyczną utratą jego siły nabywczej?
Jedynym rozsądnym wyjściem jest inwestowanie. Na rynku mamy wiele instrumentów inwestycyjnych, w które możemy ulokować swoje środki. Każdy powinien więc znaleźć formę odpowiednią do posiadanego kapitału oraz swoich własnych preferencji inwestycyjnych, czyli podstawowo odpowiedzieć sobie na pytanie jaki stopień ryzyka jest w stanie zaakceptować.
Wiele osób nie posiada odpowiedniej wiedzy lub umiejętności, aby samodzielnie inwestować na rynku kapitałowym i finansowym. Z tego powodu, decydują się oni ulokować swój zaoszczędzone pieniądze w fundusze inwestycyjne.
Czym tak naprawdę jest ten produkt i w jaki sposób on działa? Dla kogo stanowi on odpowiedni instrument inwestycyjny? Przekonamy się poniżej:
Fundusze inwestycyjne – co to jest? 
Fundusz inwestycyjny to forma wspólnego inwestowania polegająca na zbiorowym lokowaniu środków pieniężnych wpłaconych przez uczestników funduszu. Uczestnikami mogą być zarówno osoby indywidualne (osoby fizyczne), jak i osoby prawne oraz podmioty i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.
Fundusze inwestycyjne poprzez łączenie środków finansowych wielu inwestorów mają większe możliwości inwestycyjne. Dodatkowo funduszami zarządzają wykwalifikowani specjaliści, których głównym celem jest stworzenie takiego portfela inwestycyjnego i obranie takiej strategii inwestycyjnej, która będzie jak najbardziej korzystna, zarówno z punktu widzenia inwestorów jak, i towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI).
Jedną z głównych zalet funduszy inwestycyjnych jest dywersyfikacja portfela inwestycyjnego przez co ryzyko związane z daną inwestycją jest relatywnie niższe. Podstawowo fundusze inwestycyjne dzielą się na:
- Fundusze inwestycyjne otwarte (FIO)
- Fundusze inwestycyjne zamknięte (FIZ)
- Specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte (SFIO)
Fundusze inwestycyjne otwarte
Fundusze inwestycyjne otwarte zbywają jednostki uczestnictwa i dokonują ich odkupienia na każde żądanie uczestnika funduszu. Oznacza to, że są one szeroko dostępne mogą zostać kupione przez nieograniczoną liczbę uczestników w dowolnym momencie.
Gotowość do odkupienia jednostek uczestnictwa oznacza, że fundusz otwarty musi być w stanie dokonać szybkiej zamiany posiadanych lokat na gotówkę. Lokaty funduszy otwartych charakteryzują się więc znacznie większą płynnością niż w przypadku funduszy zamkniętych.
Fundusz inwestycyjny otwarty jest również zobowiązany do prowadzenia rejestru uczestników. Czynność ta jest najczęściej powierzana wyspecjalizowanej firmie zwanej agentem transferowym. Do zadań agenta transferowego należy też ewidencjonowanie w rejestrach wszelkich zmian, które wynikają ze zleceń składanych przez uczestników funduszu.
Pod względem liczebności i wartości zgromadzonych aktywów fundusze inwestycyjne otwarte (FIO) są zdecydowanie najbardziej popularnym typem funduszy inwestycyjnych w Polsce.
Fundusze inwestycyjne zamknięte 
Fundusze inwestycyjne zamknięte (FIZ) to z kolei fundusze o zasadniczo stałej liczbie tytułów uczestnictwa certyfikatów inwestycyjnych. W przeciwieństwie do jednostek uczestnictwa, które występują w FIO, certyfikaty inwestycyjne są papierami wartościowymi.
Nabycie certyfikatów inwestycyjnych jest możliwe w ustalonym okresie subskrypcji. Jak już zostało wspomniane, ich liczba jest ograniczona. Inwestowanie pieniędzy w fundusz inwestycyjny zamknięty jest dozwolone także poprzez zakup certyfikatów na rynku wtórnym. Można tego dokonać jednak wyłącznie w momencie, gdy rozważamy fundusze zamknięte publiczne, których certyfikaty są notowane na GPW.
Ponadto, należy wiedzieć, że w przypadku funduszy inwestycyjnych zamkniętych sprzedaż certyfikatów jest możliwa wyłącznie w ustalonych okresach wykupu na warunkach wskazanych w statucie.
Specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte
Wyjątkową formą funduszy inwestycyjnych są specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte (SFIO).
Oferta nabycia jednostek uczestnictwa takiego funduszu może być skierowana do określonej grupy osób, takich jak instytucje czy uczestnicy programów emerytalnych. W statucie funduszu mogą być również wprowadzone dodatkowe warunki dotyczące odkupywania jednostek uczestnictwa. SFIO łączą zatem cechy FIO i FIZ.
Warto dodać, że zarówno FIO jak i SFIO mogą mieć formę funduszy parasolowych. W takich funduszach klient samodzielnie dobiera subfundusze w ramach swojego portfela bez obowiązku podpisywania dodatkowych umów ani wypełniania formalności.
Dla kogo fundusze inwestycyjne stanowią odpowiedni instrument finansowy?
Fundusze inwestycyjne skierowane są do osób, które posiadają nadwyżki finansowe oraz tych, które oczekują wyższych zysków niż na lokacie bankowej, koncie oszczędnościowym czy obligacjach skarbowych.
Kluczowym elementem inwestowania w fundusze inwestycyjne jest jednak świadomość ponoszonego ryzyka. Dlatego niezbędna jest przynajmniej podstawowa wiedza na temat tego, na czym polega istota inwestowania na rynku kapitałowym. 
Pomimo tego, że fundusze inwestycyjne zarządzane są przez wykwalifikowanych specjalistów, nie daje to gwarancji zysku. Nikt nie jest w stanie przewidzieć tego, jak będzie kształtował się rynek kapitałowy i jakie wydarzenia będą miały miejsce w przyszłości.
Często spotykane jest określenie funduszu jako “bezpiecznej” formy inwestowania. Nie należy przez to rozumieć, że nie przynoszą one strat inwestorom, lecz to, że fundusze inwestycyjne muszą przestrzegać regulacji dotyczących zasad ich funkcjonowania, a także podlegają nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego.
Niewłaściwe jest jednak określenie, że są one wolne od ryzyka. Mało tego – okazuje się nawet, że w 2022 roku kilka funduszy inwestycyjnych w naszym kraju zanotowało szokujące straty przekraczające 50%.
Kiedy wyjść z inwestycji w fundusze inwestycyjne?
Co ważne, fundusz inwestycyjny otwarty ma obowiązek odkupywania jednostek uczestnictwa na każde żądanie uczestnika. Oznacza to, że możemy zażądać odkupienia jednostek przez fundusz w dowolnej, dogodnej dla siebie chwili, nie tracąc uzyskanych korzyści, jakby to miało miejsce w przypadku zerwania lokaty.
W przypadku FIZ i SFIO kwestia wyjścia z inwestycji jest już niestety bardziej skomplikowana. Jak już bowiem zostało wspominane, sprzedaż certyfikatów jest możliwa wyłącznie w ustalonych okresach wykupu na warunkach wskazanych w statucie.
Pod innymi względami kwestia wybrania dogodnego momentu na wyjście z inwestycji w fundusze inwestycyjne nie różni się natomiast od innych form lokowania kapitału na rynku finansowym.
Możemy więc zdecydować się na to, gdy już osiągnęliśmy oczekiwaną stopę zwrotu lub kiedy z naszej przewidujemy, że na rynku pojawi się bessa i zaczniemy ponosić straty.
Czy zatem warto inwestować w fundusze inwestycyjne? 
Podsumowując, fundusze inwestycyjne otwarte stanowią doskonałą alternatywę dla osób, które nie posiadają wystarczającej wiedzy lub czasu, by samodzielnie lokować swoje środki pieniężne w papiery wartościowe. Nabywając prawo do udziałów w aktywach funduszu inwestycyjnego korzystamy z doświadczenia i eksperckiej wiedzy zarządzających funduszem.
W efekcie, fundusze inwestycyjne są jedną z najpopularniejszych i najłatwiej dostępnych form inwestowania, pozwalającą na osiąganie atrakcyjnych zysków przy zachowaniu możliwości kontrolowania ryzyka i dostosowania go do akceptowalnego przez inwestora poziomu.
Należy jednak pamiętać, że ryzyko inwestycyjne zawsze istnieje – nie inaczej jest w przypadku, gdy lokujemy swój kapitał w fundusze inwestycyjne. Z tego powodu wiedza na temat tego, na czym polega istota inwestowania na rynku kapitałowym, w przypadku tej formy inwestowania również jest konieczna.