Wartość bieżąca netto, czyli w skrócie NPV (z ang. Net Present Value) stanowi różnicę pomiędzy bieżącymi wpływami a bieżącymi wypływami gotówki. Wskaźnik ten jest wykorzystywany m.in. w budżetowaniu kapitałowym, podczas planowania inwestycji, czy też w celu analizy rentowności.
[cmsmasters_sidebar shortcode_id=”jnlvyohb25″ sidebar=”midzy-postami-250×300″ classes=”reklamamobile”]
Jak obliczamy NPV?
Do obliczenia NPV wykorzystuje się poniższy wzór:
Gdzie:
CFt— przepływy gotówkowe w okresie t
r — stopa dyskontowa
t — liczba okresów czasowych
I0 — nakłady początkowe
Oczywiście do obliczania NPV można wykorzystać specjalistyczne oprogramowanie, kalkulatory NPV, czy też arkusze kalkulacyjne.
W obliczaniu NPV najważniejsze jest określenie dwóch aspektów:
- Liczby okresów (t) — musisz tu określić, w jakiej perspektywie czasowej inwestycja będzie generowała zyski (miesięczna, kwartalna, półroczna, roczna itd.) oraz przez jaki okres. Przykładowo, jeżeli sprzęt generuje miesięczne zyski przez 5 lat, to będzie 60 okresów, a jeżeli inna inwestycja generuje zyski co kwartał przez 3 lata, to będzie tych okresów 12.
- Stopy dyskontowej — określasz tutaj w skrócie wartość alternatywnej inwestycji, a następnie dopasowujesz ją do wielkości okresu (przykładowo, jeżeli inwestycja generuje 8% rocznie, a interesują Cię miesięczne zyski, to musisz określić, ile generuje w skali miesiąca).
Drugim krokiem jest obliczenie wartości NPV dla przyszłych przepływów miesięcznych. Możesz to zrobić za pomocą kalkulatora, tabeli, czy też arkusza kalkulacyjnego. Można liczyć NPV zsumowane dla każdego okresu oddzielnie albo dla wszystkich okresów łącznie.
Jakich informacji dostarcza wartość bieżąca netto?
Dzięki obliczeniu NPV możemy określić czy inwestycja przyniesie zysk, czy też stratę. Dodatnia wartość wskazuje, że przewidywane zyski przekraczają przewidywane koszty. Natomiast jeżeli NPV przyjmuje wartości ujemne, to zakłada się, że inwestycja przyniesie stratę. Dlatego podstawową regułą wybierania inwestycji jest wybieranie tych projektów, które mają dodatnią wartość NPV.
Dużą zaletą NPV jest to, że uwzględnia wartość pieniądza w czasie. Ma to znaczenie, ponieważ taka sama kwota jest z reguły warta obecnie więcej niż w przyszłości. Przykładowo mogąc otrzymać 1000 zł teraz lub za rok, każda osoba wybierze otrzymanie tych pieniędzy teraz. Jednak jeżeli mógłbyś otrzymać 1000 zł teraz albo za rok 1100 zł to już wybór nie jest oczywisty. Jak dokonać wyboru? Wszystko zależy tak naprawdę od tego, czy jeżeli zainwestujesz 1000 zł otrzymany dzisiaj, jesteś w stanie zarobić więcej niż 10% w ciągu roku. Jeżeli tak, to lepiej opłaca się wziąć dzisiaj 1000 zł, jeżeli nie to lepiej poczekać rok i otrzymać 1100 zł. Dlatego obliczając wskaźnik NPV, określa się stopę dyskontową, czyli potencjalny zysk z alternatywnych inwestycji.
Warto jednocześnie zauważyć, że obliczanie wskaźnika NPV opiera się w znacznym stopniu na szacunkach i założeniach. Dlatego istnieją tu duże możliwości popełnienia błędów. Projekt może wymagać np. nieprzewidzianych na tym etapie wydatków, co przełoży się na zwrot z inwestycji.
Wady i zalety obliczania NPV
Wskaźnik NPV ma wiele zalet. Przede wszystkim uwzględnia on zmianę wartości pieniądza w czasie, co pozwala dokładniej oszacować zwrot z inwestycji. Oprócz tego uwzględnia całość przepływów pieniężnych związanych z inwestycją. Zaletą jest również to, że NPV pozwala w prosty sposób ocenić czy projekt jest w ogóle wart uwagi. Za pomocą tego wskaźnika można również z łatwością porównać różne możliwości inwestycyjne.
Warto zauważyć, że NPV daje również jednoznaczne wyniki, które pozwalają stosunkowo łatwo ocenić analizowany projekt.
Jednak należy pamiętać również o wadach, do których należy przede wszystkim duża ilość szacunków — obliczanie NPV opiera się w dużej mierze na założeniach, co obniża wiarygodność tego wskaźnika. Nie uwzględnia się tutaj również ryzyka związanego z inwestycją (np. branży, w której działa firma). Dlatego też oceniając potencjał inwestycyjny, warto wykorzystać również inne wskaźniki.