Stosunek ceny (w skrócie P/E z ang. price to earnings ratio). Jest jednym ze wskaźników wykorzystywanych do wyceny spółki. Pozwala on zmierzyć bieżącą cenę akcję w stosunku do zysku za akcję. Pozwala on inwestorom określić względną wartość udziałów spółki.
[cmsmasters_sidebar shortcode_id=”jnlvyohb25″ sidebar=”midzy-postami-250×300″ classes=”reklamamobile”]
Jak obliczyć stosunek ceny do zysku?
W celu obliczenia stosunku ceny teoretycznie wystarczy podzielić bieżącą cenę za akcji przez zysk na akcję (wskaźnik EPS).
P/E = Wartość rynkowa za akcję/Zysk za akcję
Bieżącą wartość rynkową za akcję można odczytać z dowolnego wykresu giełdowego, który prezentuje ceny akcji. Jest to wartość mierzalna i łatwa do zweryfikowania. Bardziej mglistą wartością jest EPS (zysk na akcję). Można ją przedstawić na różne sposoby, najczęściej wykorzystuje się dwa:
- W postaci liczby, która sygnalizuje wyniki firmy w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Taka metryka jest wymieniona na większości witrynach finansowych.
- W publikacji zysków firmy, która zapewnia wskazówki EPS. Ta liczba przedstawia przypuszczenia firmy co do spodziewanych zarobków.
To są najczęściej wykorzystywane rodzaje wskaźników EPS. Możliwe jest również wykorzystanie sumy dwóch ostatnich rzeczywistych kwartałów i szacunków dotyczących dwóch kolejnych kwartałów, jednak jest to sposób mniej popularny.
Wskaźnik P/E wykorzystuje prognozy dotyczące przyszłych zysków, a nie tylko suche dane, do których mamy dostęp. Dlatego też czasem nazywany jest „Szacunkową ceną zarobków”. Ten wskaźnik pomaga zrozumieć, jak będą wyglądać zarobki w przyszłości — pomaga w porównywaniu obecnych zarobków z przyszłymi.
Pomimo że można obliczyć ujemny wskaźnik P/E to nie jest to powszechne, dlatego, jeżeli firma nie ma zysków, lub przynosi straty, to wskaźnik ten jest zwykle wyrażony jako N/A.
Co możemy wywnioskować ze wskaźnika P/E?
Najważniejszą informacją, jaka płynie ze wskaźnika P/E jest to, czy cena akcji spółki jest przeszacowana, czy też niedowartościowana. Z tego powodu jest jednym z najczęściej wykorzystywanych narzędzi do analizy. Pozwala on również porównać cenę akcji np. z jej grupą branżową. Dzięki niemu możemy określić, za co rynek jest skłonny dzisiaj zapłacić.
Ogólnie rzecz biorąc wysoki wskaźnik P/E wskazuje na to, że inwestorzy spodziewają się wzrostu zysków w przyszłości, natomiast niskie wartości P/E mogą wskazywać na to, że albo firma jest obecnie niedowartościowania, albo że firma radzi sobie wyjątkowo dobrze (w porównaniu z poprzednimi okresami).
Wskaźnik ceny do zysku pokazuje kwotę, jaką inwestor może się spodziewać, zainwestować w spółkę, żeby osiągnąć jeden dolar zysków tej firmy. Przykładowo, wskaźnik na poziomie 15 P/E oznacza, że inwestorzy są gotowi zapłacić 15 dolarów za 1 dolar bieżących zarobków.
Odwrotność stosunku P/E
Stosunek zysku do ceny pomaga w określaniu dochodu z zysku. Wskaźnik ten nie jest tak szeroko stosowany, jak stosunek P/E, jednak może być on przydatny, gdy inwestor obawia się tego, jaką stopę zwrotu uzyska z inwestycji. Jednakże dla inwestorów zwykle kluczowy jest wzrost wartości inwestycji w czasie niż bezpośredni dochód z zysków. Dlatego też chętniej wykorzystywany jest wskaźnik P/E.
Wydajność zarobków, czyli wskaźnik E/P może być przydatny, gdy firma ma ujemne zarobki.
Stosunek P/E a proporcja PEG
Ze względu na ograniczenia współczynnika P/E często inwestorzy wykorzystują dodatkowo wskaźnik PEG. Mierzy on relacje pomiędzy stosunkiem ceny do zysku a wzrostem zysków. Pozwala on dokładniej obliczyć, czy cena akcji jest przeszacowana, czy też niedowartościowana. W obliczeniach wykorzystuje się dzisiejsze zyski oraz oczekiwaną stopę wzrostu w przyszłości.
Zwykle wskaźnik PEG powyżej 1 uważany jest za niedowartościowanie, ponieważ cena akcji jest uważana za zbyt niską w porównaniu z oczekiwanym wzrostem zysków spółki. Natomiast wskaźnik PEG wyższy niż 1 można uznać za zawyżony, ponieważ może on oznaczać, że cena akcji w porównaniu z oczekiwanym wzrostem zysków spółki jest zbyt wysoka.
Absolutny a względny wskaźnik P/E
Możemy wyróżnić bezwzględny oraz względny wskaźnik P/E.
Absolutny P/E
Obliczając absolutny wskaźnik P/E uwzględnia się bieżącą cenę akcji (jest ona licznikiem), natomiast mianownikiem może być EPS końcowy (TTM), szacowany na najbliższe 12 miesięcy, lub mieszanka końcowego EPS z ostatnich dwóch kwartałów oraz na dwa kolejne kwartały.
Przykładowo, jeżeli cena akcji wynosi 50 dolarów, a zarobki TTM wynoszą 5 dolarów za akcje, to absolutny P/E wynosi 10 dolarów (50/5 = 10)
Względny P/E
Względny wskaźnik P/E porównuje aktualną absolutną wartość P/E przez pewien okres. W ten sposób pokazuje on jaką część przeszłego P/E osiągnął bieżący P/E. Zwykle porównuje się bieżącą wartość współczynnika P/E z najwyższą wartością z zakresu, ale inwestorzy mogą również porównać obecną wartość, do najniższej oceniając przy tym, jak bardzo obecny wskaźnik jest blisko historycznych, najniższych wartości.
Jeżeli względna wartość P/E przekracza 100%, to oznacza, że inwestorzy przekroczyli najwyższe wartości osiągnięte w przeszłości.
Problemy ze wskaźnikiem P/E
Największym problemem ze wskaźnikiem P/E jest to, że bazuje on na szacunkach, a to oznacza, że jest podatny na manipulacje. Firmy mogą nie docenić swoich zarobków albo zawyżyć szacunki na przyszłość. Również zewnętrzni analitycy mogą podawać szacunki, które będą odbiegać od szacunków firmy.
Dlatego popularna wersja wskaźnika dzieli bieżącą cenę akcji przez łączne zyski w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Jest to często wykorzystywana wersja, ponieważ najbardziej obiektywna (oczywiście zakładając uczciwe i rzetelne raportowanie firmy). Oczywiście należy pamiętać o tym, że również ta metoda nie jest pozbawiona wad — przeszłe wyniki finansowe nie muszą oznaczać, że w przyszłości firma również będzie dobrze się rozwijać.
Jakie ograniczenia ma współczynnik ceny do zysku?
Wskaźnik P/E posiada kilka istotnych ograniczeń, o których należy pamiętać, jeżeli zamierza się z niego korzystać. Przede wszystkim należy pamiętać, że jest to narzędzie porównawcze do firm w jednym sektorze. Porównywanie przedsiębiorstw działających w różnych branżach nie będzie dawało miarodajnych wyników.
Dodatkowo należy pamiętać, że na współczynnik P/E może mieć wpływ dźwignia finansowa. Oznacza to, że na wartość współczynnika wpływa dług zaciągnięty przez przedsiębiorstwo, obniżając jego wartość. Jednocześnie, jeżeli biznes odniesie sukces, to ze względu na podjęte ryzyko inwestycja w daną firmę mogłaby okazać się bardziej zyskowna.
Warto mieć na uwadze, że sam sposób obliczania wskaźnika P/E jest pewnym ograniczeniem. Albo oblicza on wartości historyczne, które nie muszą mieć odzwierciedlenia w przyszłości, albo potrzebują dobrych szacunkowych zysków na akcje. Szacunkowe zyski za akcje są zgłaszane przez firmy, dlatego jest to czynnik podatny na manipulacje.