Takiego odczytu nie było od 2012 roku. Główny Urząd Statystyczny 7 stycznia podał do informacji dane dotyczące poziomu cen w stosunku do grudnia zeszłego roku. Wg wstępnych założeń, inflacja bazowa w grudniu 2019 r. wyniosła 3,4% rok do roku. Jeszcze miesiąc temu, wskaźnik pokazywał wzrost „zaledwie” o 2,6%. Robi się niebezpiecznie?
Inflacja rzędu 3,4% jest najwyższym odczytem za zeszły rok. Dotychczasowym rekordem był odczyt za lipiec i sierpień, kiedy to koszyk produktów i usług drożał o 2,9% w ujęciu rocznym.
Spoglądając na szczegółowe dane GUS, największe wzrosty odnotowała żywność i napoje bezalkoholowe – o 1,2 pkt procentowe, co dało wzrost o 7,7% w ujęciu rocznym (!). Żywność w całym koszyku inflacyjnym ma największą wagę – 24,89%, dlatego to właśnie ta grupa dóbr jest odpowiedzialna za wzrosty całego wskaźnika inflacji.
Prognozy dla najbliższych miesięcy nie są optymistyczne. Zdaniem analityków, w kolejnych miesiącach czeka nas dalszy wzrost inflacji, a za główne powody zwiększenia cen wymienia się m.in. wzrosty cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych (średni rachunek za prąd pójdzie w górę o 9 PLN), podwyżki cen za wywóz śmieci oraz podwyżkę akcyzy na alkohol i tytoń.
Inflacja rośnie i…. co z tego?
Każdemu z was radzę iść na zakupy z małą karteczką na której będziecie mogli zapisywać ceny podstawowych dóbr (pieczywo, warzywa, owoce, wędlina, masło). Następnie wróćcie z karteczką za miesiąc, dwa. Sami zobaczycie postępujące wzrosty cen.
Zadajcie sobie później pytanie. Czy wasze wynagrodzenia idą w górę w takim tempie? Bo moje niestety nie….
Inflacja rzędu 3,4% r/r jest znacznie powyżej celu inflacyjnego Narodowego Banku Polskiego, który na dzień obecny wynosi 2,5% (zakłada on 1% odchylenie w obie strony). Co prawda odczyt mieści się w obranych widełkach, lecz margines jest mocno ograniczony.
Czy Narodowy Bank Polski zdecyduje się na zmianę stóp procentowych?
Aby nie dopuścić do sytuacji niepożądanej (przykładowo galopująca inflacja może dopuścić do powstawania potężnych baniek spekulacyjnych), do swoich działań wkracza bank centralny ze swoim narzędziem w postaci stóp procentowych, które są postrzegane jako „cena pieniądza”. Podwyżka stóp ma na celu zmniejszenie trafiającego na rynek strumienia pieniędzy, który rośnie szybciej, niż przybywa towarów i usług.
W Polsce, od marca 2015 roku główna stopa procentowa NBP wynosi niezmiennie 1,5%, a przez ostatnie 8 lat, główny wskaźnik CPI r/r nie był tak wysoki.
Problemem jest słabnąca gospodarka, zarówno światowa jak i nasza rodzima
Podwyżka stóp procentowych uruchamia swoistą machinę, której wpływy możemy odczuwać dopiero po wielu miesiącach, niekiedy nawet i latach. Wyższe stopy procentowe oznaczają wyższe koszty kredytów, przez co pożyczki stają się trudniej osiągalne. Wyższe koszty kredytów przekładają się na mniejszą skłonność do konsumpcji (mniej kupowanych telewizorów, samochodów, lodówek itp.). Przedsiębiorcy również odczują większe koszty kredytów dlatego zastanowią się dwa razy zanim rozpoczną nową inwestycję na kredyt. Wyższe stopy procentowe oznaczają również wyższe oprocentowania na lokatach bankowych. Zachęceni ludzie, zamiast inwestować, zaniosą swoje środki do banku bo uznają, że tutaj zarobią bez ryzyka. Krótko streszczając, gospodarka zacznie hamować.
NBP ma problem ponieważ jak sam prognozuje, dynamika wzrostu PKB w roku 2020 mocno spadnie porównaniu z 2019.
Jak wynika z centralnej ścieżki projekcji NBP, wzrost PKB sięgnie 4,3 proc. w roku 2019, a następnie spowolni do 3,6 proc. w 2020 roku i do 3,3 proc. w 2021.
NBP w potrzasku
I tutaj mamy problem ponieważ z jednej strony jesteśmy bardzo blisko maksymalnego odchylenia od celu inflacyjnego NBP przez co bank ten powinien powoli rozważać podwyżkę stóp procentowych (aby nie dopuścić do zalania rynku pieniędzmi, które w coraz szybszym tempie będą tracić na wartości), a z drugiej negatywne perspektywy dla gospodarki, która zaczyna wyhamowywać.
Co będzie dalej? Czas pokaże ale jedno jest pewne. Tak szybki wzrost cen w głównej mierze jest zasługą rozbudowanych do granic możliwości programów socjalnych…