Rachunek zysków i strat to rodzaj sprawozdania finansowego, które podsumowuje przychody, koszty oraz wydatki w określonym okresie. Pozwala on rozpoznać się w sytuacji firmy — możliwościach wzrostu lub kłopotach, które stoją na drodze do jego uzyskania. Z tego powodu informacje zawarte w rachunku zysków i strat są wykorzystywane przez inwestorów do podejmowania lepszych decyzji inwestycyjnych.
[cmsmasters_sidebar shortcode_id=”jnlvyohb25″ sidebar=”midzy-postami-250×300″ classes=”reklamamobile”]
Dlaczego rachunek zysków i strat jest tak ważny?
Rachunek zysków i strat to jedno z podstawowych sprawozdań finansowych wraz z bilansem oraz sprawozdaniem przepływów pieniężnych. Jest on często wykorzystywany w biznesplanach oraz różnego rodzaju prezentacjach, ponieważ umożliwia pokazanie w prosty i przejrzysty sposób, jakie wyniki finansowe osiąga firma.
Rachunek zysków i strat pokazuje to, jakie zmiany zachodzą w rachunkach firmy w określonym momencie. Należy jednocześnie podkreślić, że w przeciwieństwie do np. bilansu rachunek zysków i strat skupia się na przepływie finansowym, a nie na posiadanych aktywach i zobowiązaniach. Dlatego trzeba pamiętać o porównaniu rachunków zysków i strat ze sprawozdaniem z przepływów pieniężnych.
Elementy rachunku zysków i strat
Rachunek zysku i strat dzieli się na dwie główne pozycje:
- Przychody i zyski
- Koszty i straty
Można to przedstawić prosto we wzorze:
Dochód netto = (przychody + zyski) – (wydatki + straty)
Dzięki informacjom w nim zawartym możemy obliczyć dochód netto oraz zysk na akcję. Należy jednocześnie pamiętać, że poszczególne elementy rachunku zysków i strat mogą się różnić w zależności od państwa na terenie którego działa firma. Dlatego chcąc analizować przedsiębiorstwa zagraniczne, warto przyjrzeć się regulacjom, jakie panują na terytorium danego kraju.
Omówmy poszczególne składowe dwóch elementów:
Przychody i zyski
Możemy tu wyróżnić:
- Przychody operacyjne: są to przychody w ramach działalności podstawowej. W przypadku np. sklepów lub producentów najczęściej przychodem podstawowym są przychody ze sprzedaży produktów. W przypadku firm działających w branży usługowej przychodem podstawowym mogą być przychody z opłat klientów za oferowane usługi.
- Przychody nieoperacyjne: są to przychody pochodzące ze źródeł niezwiązanych z działalnością podstawową — nie pochodzą ze sprzedaży towarów i usług. Mogą obejmować np. odsetki od kapitału biznesowego, przychody z wynajmu nieruchomości, opłaty licencyjne, współprace reklamowe (zakładając, że taka forma współpracy nie należy do działalności podstawowej).
- Zyski/Inne przychody: są to pieniądze pochodzące z innych rodzajów działalności takich jak np. sprzedaż aktywów długoterminowych. Przykładem może być sprzedaż starego sprzętu komputerowego, starych samochodów, lub części gruntów.
Koszty i straty
Koszty i straty dzielimy w sposób analogiczny jak przychody i zyski.
- Wydatki związane z działalnością podstawową: są to wszystkie wydatki, które zostały poniesione w celu uzyskania przychodów operacyjnych. Możemy do nich zaliczyć np. koszty sprzedanych towarów, koszty sprzedaży, koszty amortyzacji, koszty prowadzonych działań, wypłaty dla pracowników, prowizje sprzedaży, opłaty stałe takie jak czynsz, wydatki na media.
- Wydatki związane z przychodami nieoperacyjnymi: są to wszystkie wydatki, które nie są związane z dochodami podstawowymi, takie jak np. odsetki od pożyczek.
- Straty: są to wydatki, które nie są związane z działalnością, różnego rodzaju nietypowe, jednorazowe koszty takie jak np. wydatki na sprawy sądowe.
Analiza rachunku zysków i strat
Oceniając sytuację finansową firmy na podstawie rachunku zysków i strat kluczowe jest porównywanie wyników finansowych z jej wynikami w latach ubiegłych. W ten sposób można przekonać się, jak firma rozwija – warto przyjrzeć się nie tylko wynikom, ale również poszczególnym aspektom rachunku, co pozwoli przekonać się o tym, jak zmieniają się poszczególne segmenty firmy. Dla CEO przedsiębiorstwa taka analiza dostarczy również znacznie więcej cennych informacji niż tylko porównanie końcowych wyników.
Podczas analizy warto również wykorzystać inne sprawozdania służące ocenie sytuacji finansowej firmy takie jak bilans, czy też sprawozdanie z przepływów pieniężnych.
Przykłady rachunków zysku i strat można znaleźć np. na stronie giełdy NASDAQ.com — oto przykładowy rachunek zysków i strat firmy Apple. Raporty polskich spółek znajdziesz m.in. na stronie biznesradar.pl — to przykładowy rachunek zysków i strat firmy Orlen.
Porównując rachunki zysków i strat spółek działających na terenie różnych państw należy mieć na uwadze, że mogą one się od siebie różnić, gdyż sposób prezentowania danych może być regulowany w inny sposób. Jednakże w każdym raporcie z pewnością znajdziesz informacje o przychodach, kosztach uzyskania przychodów oraz ostatecznym zyskiem (lub stratą) netto spółki.
Analiza rachunku zysków i strat może dostarczyć również wiele informacji właścicielom firm. Może im pomóc w podjęciu odpowiednich decyzji dotyczących rozwoju firmy. W takiej sytuacji błędem jest również branie pod uwagę tylko i wyłącznie wyników finansowych. Należy przyjrzeć się bliżej dochodom i wydatkom firmy. To na co firma wydaje pieniądze, będzie miało duże przełożenie na jej zyski w przyszłości — odpowiednie wykorzystanie kapitału i dostępnych możliwości jest kluczowe do tego, żeby firma osiągnęła sukces i wyróżniła się na tle konkurencji.