Giełda Papierów wartościowych miejsce, w którym odbywają się działania związane z kupowaniem, sprzedażą oraz emisją akcji spółek publicznych. Transakcje na giełdach odbywają się zgodnie z obowiązującym regulaminem i przepisami prawnymi. Warto zauważyć, że w danym kraju, regionie może istnieć wiele systemów obrotu akcjami. W Polsce mamy do czynienia z Giełdą Papierów Wartościowych w Warszawie.
Należy również zauważyć, że pojęcia giełda oraz giełda papierów wartościowych nie są tożsame (pomimo że często są używane jako synonimy). Giełda jest pojęciem szerszym.
[cmsmasters_sidebar shortcode_id=”jnlvyohb25″ sidebar=”midzy-postami-250×300″ classes=”reklamamobile”]
Giełda a giełda papierów wartościowych
Giełda to miejsce, w którym są organizowane spotkania handlowe, na których sprzedawane są określone towary. Towarem mogą być np. owoce, czy też warzywa. Wiele lokalnych sklepów, które oferuje warzywa i owoce, zaopatruje się właśnie na giełdach. Na takiej giełdzie sprzedaż odbywa się na określonych zasadach (zgodnych nie tylko z prawem, ale również z regulaminem giełdy), w określonym czasie.
Natomiast pojęcie giełdy papierów wartościowych odnosi się do miejsca, w którym można handlować instrumentami finansowymi. Pozwalają one zorganizować sprzedaż, dzięki czemu odbywa się ona na uczciwych zasadach, a transakcje są przejrzyste. Warto podkreślić, że dzisiaj giełdy wykorzystują nowoczesne technologie i działania są wspomagane elektronicznie.
[cmsmasters_sidebar shortcode_id=”jnlvyohb25″ sidebar=”midzy-postami-250×300″ classes=”reklamamobile”]
Rynek pierwotny i wtórny
Inwestując na giełdzie, masz możliwość inwestycji na rynku pierwotnym oraz rynku wtórnym. Rynek pierwotny umożliwia firmom wejście na giełdę. Przedsiębiorstwa mogą opublikować pierwszą ofertę publiczną (IPO), co pozwoli pozyskać kapitał od inwestorów. Firma, która chce wejść na giełdę, dzieli się na pewną liczbę akcji i udostępnia część z nich inwestorom. Giełda pełni rolę pośrednika pomiędzy firmą a inwestorami, w zamian pobiera opłaty za swoje usługi.
Rynek wtórny to wszelkiego rodzaju transakcje, które są zawierane po tym, jak firma wejdzie na giełdę. Jeżeli chcesz kupić lub sprzedać akcje istniejącej spółki takiej jak np. PKN Orlen, Lotos, CD Projekt Red, to dokonujesz operacji na rynku wtórnym. Podobnie jak w przypadku rynku pierwotnego, tutaj również giełda pełni rolę pośrednika — dzięki niej znalezienie „partnera” do transakcji jest znacznie łatwiejsze. Oczywiście za pośrednictwo w transakcji pobiera opłaty.
Jednocześnie pośrednicząc w transakcji, zapewnia odpowiedni „standard” usług. Giełda zapewnia:
- Przejrzystość cen.
- Płynność.
- Uczciwe transakcje.
- Utrzymanie systemu transakcyjnego.
Oprócz tego giełdy często tworzą wskaźniki rynkowe takie jak indeks S&P 500, czy też polski WIG20.
Ponadto giełda papierów wartościowych otrzymuje wszelkiego rodzaju informacje od firm: ogłoszenia, sprawozdania finansowe. Dostęp do tych informacji można uzyskać zwykle poprzez stronę internetową giełdy.
[cmsmasters_sidebar shortcode_id=”jnlvyohb25″ sidebar=”midzy-postami-250×300″ classes=”reklamamobile”]
Uczestnicy giełdy
Warto przyjrzeć się różnym „graczom”, jacy znajdują się na giełdzie. Rozumiejąc różne role, łatwiej będzie Ci działać na rynku finansowym:
- Maklerzy giełdowi — są to osoby posiadające odpowiednią licencję, dzięki której mogą dokonywać transakcji w imieniu swoich klientów i bezpośrednio zarządzać ich portfelem inwestycyjnym. Są oni uważani za najważniejszą i najbardziej charakterystyczną grupę na giełdzie.
- Samodzielni uczestnicy giełdy — są to osoby, które zawierają transakcje na własny rachunek. Mogą to być zarówno osoby prywatne, jak i przedstawiciele różnych firm prywatnych lub publicznych, którzy dbają o interesy danej spółki na rynku finansowym.
- Urzędnicy — są to osoby, które zawierają transakcje giełdowe dzięki upoważnieniu, w imieniu swojego pracodawcy, które zostały na pewien czas dopuszczone do handlu giełdowego. Mogą nimi być np. kompetentni pracownicy firm inwestycyjnych czy banków.
- Goście — są to osoby, które przebywają na giełdzie, ale nie mogą uczestniczyć w handlu giełdowym np. reporterzy telewizyjni czy pracownicy giełdy.
Oczywiście w każdej z tych grup możemy wyróżnić różne podgrupy.
[cmsmasters_sidebar shortcode_id=”jnlvyohb25″ sidebar=”midzy-postami-250×300″ classes=”reklamamobile”]
Funkcje giełdy
Warto przyjrzeć się jeszcze funkcjom, jakie pełni giełda. Nie jest ona bowiem tylko „zbędnym pośrednikiem”, który pobiera prowizje za zawierane transakcje. Giełda pełni wiele istotnych funkcji. Wyróżniamy przede wszystkim:
- Funkcję alokacyjną — giełda zapewnia skuteczny transfer środków pieniężnych pomiędzy podmiotami. Giełda nie tylko ułatwia alokację zasobów kapitałowych, ale również pozwala zainteresowanym osobom stać się częścią rynku.
- Funkcja wartościująca — giełda ma za zadanie zapewnić adekwatną wycenę kapitału w gospodarce. To oznacza, że obserwując ceny na giełdzie, jesteśmy w stanie obserwować wartość kapitałową poszczególnych firm, czy też sektorów gospodarki. Jesteśmy również w stanie zaobserwować zmiany tej wartości w czasie. Należy zauważyć, że żeby giełda dostarczała wiarygodnych informacji na temat wartości np. spółki, to niezbędne jest utrzymanie odpowiedniego poziomu płynności.
- Funkcja kontrolna — giełda odgrywa rolę kontrolną nad firmami, których akcje można kupić na giełdzie. Przede wszystkim przedsiębiorstwa, których akcje są dostępne na giełdzie, są zobowiązane dzielić się wszystkimi informacjami na temat bieżącej sytuacji w firmie, które są istotne. Te informacje są publikowane najczęściej na stronie giełdy i każdy, zainteresowany inwestor może z nich skorzystać.