Efektywna stopa podatkowa opisuje stosunek należnego podatku do wartości podstawy opodatkowania. Dzięki temu informuje o faktycznym opodatkowaniu dochodu podatnika. Przykładowo, jeśli podstawa opodatkowania wynosi 60.000 zł i zostało zapłacone 10.000 zł podatku, to efektywna stopa podatkowa wynosi ok. 16,7% (10.000/60.000=16,66%).
Podczas obliczania efektywnej stopy podatkowej uwzględnia się różnego rodzaju koszty uzyskania przychodu, ulgi np. ulgę na dzieci. Z tego powodu efektywna stopa podatku PIT w Polsce w 2015 roku wynosiła 8,5%.