Amortyzacja to pojęcie określające koszt zużywania się środków trwałych (np. maszyn, urządzeń technicznych) oraz wartości niematerialnych i prawnych (np. licencje, patenty, wzory). To zużywanie się może następować na skutek eksploatacji, a może też być skutkiem postępu technologicznego.
Jak działa amortyzacja?
Jeśli firma zakupuje środki trwałe, to zgodnie z prawem nie może ich bezpośrednio zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu. Konieczne jest umieszczenie w ewidencji środków trwałych, a następnie odliczanie kosztów wraz z zasadami amortyzacji.
Wyróżniamy różne metody amortyzacji, m.in.:
- Amortyzacja liniowa — zakłada się tu, że środek zużywa się równomiernie przez cały okres eksploatacji. Jest to najprostszy i najczęściej wykorzystywany rodzaj amortyzacji. Polega ona na oszacowaniu, przez jak długi czas będzie się korzystać ze środka trwałego, a następnie podzielić jego wartość przez liczbę miesięcy.
- Metoda degresywna — zakłada się tu, że początkowo środek trwały traci na wartości szybciej, dzięki temu w początkowym okresie korzystania z niego można włączyć większą część wartości środka trwałego w koszty.
- Amortyzacja progresywna — zakłada się tutaj, że z czasem koszty eksploatacji środka trwałego się zwiększają (np. maszyna wymaga tym więcej napraw, im jest starsza), przez co na początku koszty są mniejsze, a z czasem rosną.
- Amortyzacja naturalna — ma odzwierciedlać zużycie środka trwałego, obliczając ją wykorzystuje się to ile urządzenie pracuje (np. ile godzin, ile sztuk produktów wytworzy) i na tej podstawie obliczana jest kwota amortyzacji.
Wybranie rodzaju amortyzacji zależy w dużej mierze od regulacji prawnych — nie każde państwo daje możliwość skorzystania z każdego rodzaju amortyzacji. Przykładowo w Polsce możemy skorzystać z amortyzacji liniowej oraz degresywnej. Ponadto, jeśli wartość netto zakupionych środków trwałych nie przekracza 10 000 zł, to mogą one zostać rozliczone w ramach jednorazowego odpisu amortyzacyjnego.